Welkom
Actua
Als gevolg van de persartikels omtrent een advies over een klacht over het taalgebruik van een treinbegeleider maakt de VCT de synthese van haar advies daarover bekend.
De klacht had betrekking op de volgende feiten die hadden plaatsgevonden in Muizen (Mechelen):
- de treinbegeleider had mensen aangesproken in twee talen (Nederlands en Frans),
- de treinbegeleider had de reizigers aangesproken uitsluitend in het Frans;
- hij had de Nederlandstalige klager uitsluitend geantwoord in het Frans.
Het uitgebrachte advies ligt in lijn met de bestaande adviespraktijk van de VCT. Het herinnert eraan dat een begeleider van een trein die rijdt in het Nederlands taalgebied, verplicht is om in zijn persoonlijke contacten de reizigers initieel in het Nederlands aan te spreken. Ook al doet die trein later het tweetalig gebied Brussel-hoofdstad aan.
Van zodra hij de taal (Nederlands of Frans) kent van de reiziger, zal hij de reiziger in deze taal (Nederlands of Frans) antwoorden.
De Bestuurstaalwet was in deze concrete situatie om meerdere redenen geschonden. De treinbegeleider had de Nederlandstalige klager uitsluitend in het Frans geantwoord. Hij had meerdere mensen uitsluitend in het Frans aangesproken. Verder had hij ze aangesproken in het Nederlands en in het Frans.
De VCT wijst erop dat de Bestuurstaalwet een wet van openbare orde is. Dit houdt onder meer in dat klantgerichtheid geen afdoende motivering is om de toepassing van de Bestuurstaalwet naast zich neer te leggen.
In de voorbije jaren heeft de toenmalige voorzitter van de Vaste Commissie voor Taaltoezicht de regering meermaals opgemerkt dat de toepassing van de Bestuurstaalwet voor de autonome overheidsbedrijven, die vaak in een concurrentieel landschap actief zijn, zoals bpost en NMBS, moeilijkheden oplevert.
Wijzigingen aan de Bestuurstaalwet komen aan de wetgever toe. De VCT ziet enkel toe op de toepassing ervan en kan eventuele verbeteringen suggereren.
De synthese van het advies, uitgebracht door de Nederlandse afdeling van de VCT in zitting van 14 maart 2025, luidt als volgt:
“De klacht heeft in casu betrekking op de geïndividualiseerde contacten tussen de treinbegeleider en de reizigers.
Treinen zijn gewestelijke diensten waarvan de nadere kwalificatie afhankelijk is van welke taalgebieden en gemeenten zij doorkruisen.
De S4 Trein van Mechelen naar Aalst passeert de volgende haltes: Mechelen – Muizen – Hofstade – Eppegem – Vilvoorde – Bordet – Meiser – Merode – Delta – Etterbeek – Brussel-Luxemburg – Brussel-Schuman – Bockstael – Jette – Sint-Agatha-Berchem – Groot-Bijgaarden – Dilbeek – Sint-Martens-Bodegem – Ternat – Essene-Lombeek – Liedekerke – Denderleeuw - Erembodegem – Aalst.
Zij doorkruist zowel gemeenten gelegen in het Nederlandse taalgebied als gemeenten gelegen in het tweetalige gebied Brussel-Hoofdstad.
Artikel 35, § 1 Bestuurstaalwet stelt dat iedere gewestelijke dienst waarvan de werkkring gemeenten uit het tweetalige gebied Brussel-Hoofdstad en gemeenten uit het Nederlandse taalgebied bestrijkt, onder dezelfde regeling ressorteert als de plaatselijke diensten die in het tweetalige gebied Brussel-Hoofdstad gevestigd zijn.
Artikel 19 Bestuurstaalwet stelt dat iedere plaatselijke dienst van het tweetalige gebied Brussel-Hoofdstad in zijn betrekkingen met een particulier de door deze gebruikte taal gebruikt voor zover die taal het Nederlands of het Frans is.
Wanneer de trein zich bevindt in het homogeen Nederlands taalgebied, geldt er een weerlegbaar vermoeden dat de reizigers Nederlands spreken. Dit heeft tot gevolg dat de treinbegeleider hun in het Nederlands taalgebied dient aan te spreken in het Nederlands wanneer hij de taal van de betrokken reiziger (nog) niet kent.
Wanneer reizigers de treinbegeleider aanspreken of antwoorden in het Nederlands, dient hij ze in het Nederlands te beantwoorden. Wanneer reizigers de treinbegeleider aanspreken of antwoorden in het Frans, dient hij ze in het Frans te beantwoorden.
De VCT stelt het volgende vast:
- de trein bevond zich in homogeen Nederlands taalgebied (Mechelen);
- de treinbegeleider sprak de individuele reizigers aan oftewel in het Nederlands en in het Frans (‘goedendag bonjour’) oftewel uitsluitend in het Frans (‘bonjour’);
- de treinbegeleider beantwoordde de klager uitsluitend in het Frans ‘s’il vous plaît’.
De klacht wordt derhalve gegrond bevonden."
Over
De Vaste Commissie voor Taaltoezicht is belast met het algemeen toezicht op de toepassing van de bestuurstaalwetgeving in België.
De Bestuurstaalwet geeft de VCT uiteenlopende bevoegdheden. Zo behandelt ze vragen om advies van ministers en andere overheden alsook klachten van particulieren. Daarnaast houdt de VCT ook toezicht op taalexamens door Werkenvoor.be en de taalgrensgemeenten. Tot slot dienen ook taalkaders voor advies te worden voorgelegd aan de VCT.
Een uitgebreide uiteenzetting van de bevoegdheden, samenstelling en werking van de VCT vindt u hier.
Adviezen
Hier vindt u alle adviezen van de VCT terug. U kan adviezen terugvinden door het ingeven van trefwoorden of door het ingeven van het adviesnummer.
Jaarverslagen
Hier vindt u alle jaarverslagen van de VCT terug. Hierin vindt u een uitgebreid overzicht terug van de werkzaamheden van de VCT in het desgevallende jaar.
Vademecums
De VCT stelt ook nog enkele andere documenten ter beschikking. Zo kunnen overheden gebruik maken van de vademecums over taalkaders en taalgrensgemeenten.
